เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2568 ณ สถานีวิจัยสัตว์ป่าดอยเชียงดาว จ.เชียงใหม่ ปฏิบัติการแห่งความหวังในวงการอนุรักษ์ได้บรรลุเป้าหมาย เมื่อ "กำไล" นกกาฮัง (นกกก) ตัวผู้จากเชียงดาว ได้จับคู่กับ "สร้อย" นกกาฮังตัวเมียจากสวนสัตว์เปิดเขาเขียว ก่อนที่ทั้งคู่จะได้รับการปล่อยคืนสู่ธรรมชาติอย่างตั้งใจ
การกลับคืนสู่ป่าครั้งนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะถือเป็นนกกาฮังคู่ที่ 2 ที่ถูกปล่อยในพื้นที่เชียงดาว และเป็นคู่ที่ 4 ของโครงการทดลองปล่อยนกกาฮังคืนสู่ธรรมชาติในพื้นที่ภาคเหนือทั้งหมด ซึ่งเป็นความพยายามอันหนักแน่นในการฟื้นฟูประชากรนกเงือกขนาดใหญ่ที่สุดของไทยที่เคยสูญหายไปจากป่าแห่งนี้เกือบ 20 ปี
นี่คือปฏิบัติการ "นกกาฮังปิ๊กบ้าน" ที่เกิดจากการผนึกกำลังครั้งสำคัญ เพื่อร่วมกันกอบกู้วิกฤตการณ์การสูญพันธุ์ของสัตว์ป่าหายาก โดยหน่วยงานที่ร่วมมือกัน ได้แก่ องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์, มูลนิธิศึกษาวิจัยนกเงือก, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, บริษัท บางจาก ศรีราชา จำกัด (มหาชน) และ โรงพยาบาลสัตว์เลี้ยงพรีเมียร์
เบื้องหลังความสำเร็จ: การฟื้นฟูพฤติกรรมและความท้าทายในการติดตาม แม้พิธีการจะเป็นไปอย่างเรียบง่าย แต่เบื้องหลังกลับเต็มไปด้วยความทุ่มเท ก่อนปล่อย "กำไล" และ "สร้อย" ได้ผ่านกระบวนการฟื้นฟูพฤติกรรมอย่างเข้มข้น เพื่อให้พวกมันพร้อมใช้ชีวิตและหาอาหารในป่าใหญ่ได้ด้วยตนเองอย่างสมบูรณ์
นอกจากนี้ ทีมวิจัยยังได้ทำการติดวิทยุติดตามตัว (Radio Transmitter) กับนกทั้งสอง เพื่อให้สามารถติดตามข้อมูลสำคัญภายหลังการปล่อยได้อย่างใกล้ชิด ข้อมูลเหล่านี้จะเผยให้เห็นการเคลื่อนที่ การหากิน และที่สำคัญคือพฤติกรรมการหาโพรงรังในธรรมชาติ ซึ่งเป็นฐานข้อมูลสำคัญสำหรับการวางแผนปล่อยนกกาฮังชุดต่อไป
ความร่วมมือจากทุกภาคส่วนสร้างความหวังให้ผืนป่า การปล่อยนกครั้งนี้เกิดขึ้นด้วยความมุ่งมั่นของบุคลากรจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยมีผู้แทนเข้าร่วมพิธี อาทิ นายมนตรา ฐานโพธิ์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการสวนสัตว์เปิดเขาเขียว (ผู้แทนผู้อำนวยการสวนสัตว์เปิดเขาเขียว), นายพรนรินทร์ คุ้มทอง ผู้แทนผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 เชียงใหม่ และ นายมงคล สาฟูวงศ์ หัวหน้าสถานีวิจัยสัตว์ป่าดอยเชียงดาว พร้อมกันนี้ยังมีผู้แทนจาก มูลนิธิศึกษาวิจัยนกเงือก, กลุ่มงานวิชาการ สบอ.16, สวนสัตว์เชียงใหม่, อุทยานแห่งชาติผาแดง, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่เลา-แม่แสะ, สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าอมก๋อย, หน่วยป้องกันรักษาป่าที่ ชม.4 (เชียงดาว), เจ้าหน้าที่จาก กรมอุทยานฯ รวมถึงผู้นำชุมชนท้องถิ่นอย่างผู้ใหญ่บ้านยางปู่โต๊ะ บ้านแม่ซ้าย และบ้านแม่แมะ
การกลับมาของ "กำไล" และ "สร้อย" บนผืนป่าดอยเชียงดาว จึงเป็นสัญลักษณ์ของความหวังและบทพิสูจน์ว่า หากมนุษย์ร่วมมือกันอย่างจริงจัง ผืนป่าภาคเหนือก็สามารถกลับมาอุดมสมบูรณ์และเป็นบ้านของนกกาฮังเหล่านี้ได้อีกครั้ง
เรามาติดตามและเป็นกำลังใจให้ "กำไล" และ "สร้อย" ประสบความสำเร็จในการสร้างครอบครัวใหม่บนดอยเชียงดาว ซึ่งเป็นก้าวสำคัญของการอนุรักษ์นกเงือกในพื้นที่ภาคเหนือต่อไป!
